Umowa darowizny jest regulowana prawem, wykładnię znajdziemy oczywiście w Kodeksie Cywilnym, w wielu jego artykułach, choć najbardziej dominujący jest artykuł 888 paragraf 1 oraz artykuł 890 paragraf 1 .
Generalnie można stwierdzić, że umowa darowizny występuje wtedy, kiedy darczyńca zobowiązuje się do nieodpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Nieodpłatność to słowo klucz w tej umowie, jest obowiązująca nie tylko w chwili zawierania umowy, ale również rozciąga się na przyszłość.
Trzeba zwrócić uwagę na na formę umowy darowizny. Umowa darowizny należy do tak zwanych umów jednostronnie zobowiązujących. Umowa darowizny powinna mieć charakter aktu notarialnego. Artykuł 158 Kodeksu Cywilnego bezwzględnie wymaga, aby umowa, której przedmiotem jest przeniesienie własności miała formę aktu notarialnego i tylko wtedy jest ważna. Jeśli umowa darowizny dotyczy nieruchomości, to trzeba bezwzględnie przestrzegać tej zasady pamiętając o tym, że umowa darowizny będzie ważna wówczas, kiedy darczyńca oraz obdarowany złożą przed notariuszem stosowne oświadczenia w formie aktu notarialnego. Każda inna forma umowy darowizny jest w świetle przepisów Kodeksu Cywilnego ( artykuł 73 paragraf 2, artykuł 58 paragraf 1) nieważna.
Wydaje się, że przepisy prawa regulujące darowizny są jasne i ich interpretacja nie powinna nastręczać jakiś szczególnych problemów. Jednak kłopoty zaczynają się w przypadku, kiedy w grę wchodzi darowizna nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego ( w skrócie JST) . Tutaj najważniejsza jest ustawa o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 roku. To co jest szczególnie istotne dla gospodarowania nieruchomościami zawarte jest w artykule 13 ustawy, ustalono tam bowiem, że przedmiot darowizny dokonywanej pomiędzy Skarbem Państwa a Jednostkami Samorządu terytorialnego musi mieć cel publiczny. Umowy darowizny mogą być dokonywane na rzecz Skarbu Państwa lub Jednostek Samorządu Terytorialnego i wówczas wymóg wyłącznie publicznego celu nie jest wymagany, czyli cel może być dowolny. Bezwzględny wymóg obowiązuje tylko w przypadku, kiedy darowizny nieruchomości dokonuje się na rzecz podmiotów niebędących ani Jednostkami Samorządu Terytorialnego ani Skarbem Państwa. Katalog celów publiczny jest zamknięty i nie należy go interpretować rozszerzająco. Natomiast darowizny dokonywane pomiędzy Skarbem Państwa a Jednostkami Samorządu terytorialnego z definicji ma cel publiczny, bo obie jednostki mają taki właśnie charakter.
Trzeba koniecznie podkreślić, że niezależnie od celu darowizny, w umowie darowizny zawsze należy ten cel jasno dookreślić, bo zgodnie z przepisami jeśli darowizna nie będzie wykorzystana w celu określonym umową darowizny, to darowizna podlega odwołaniu, choć ustawa przewiduje wyjątki.
Przed zawarciem umowy darowizny konieczna jest zgoda właściwego organu na dokonanie darowizny. W przypadku Skarbu Państwa zgodę wydaje wojewoda( zazwyczaj jest to zarządzenie wojewody), a w przypadku Jednostek Samorządu Terytorialnego zgodę wydaje rada gminy, lub rada powiatu lub sejmik wojewódzki( forma uchwały rady gminy, powiatu lub sejmiku).
Odwołanie darowizny następuje wtedy, kiedy cel darowizny określony w umowie nie jest realizowany, takie odwołanie ma charakter obowiązkowy. Procedura jest następująca- odwołanie na piśmie , oświadczenie o zwrocie darowizny w formie aktu notarialnego .
