Jakie są zasady dziedziczenia po śmierci członka spółdzielni ?

Pewne aspekty prawa spółdzielczego odnoszące się do dziedziczenia po zmarłym członku spółdzielni nastręczały trudności interpretacyjnych, więc posłowie przesłali je do Trybunału Konstytucyjnego. Konkretnie zaskarżeniu podlegał przepis, który mówił, że dziedziczenie po zmarłym członku spółdzielni jest możliwe tylko w przypadku, kiedy spadkobierca jest tez członkiem spółdzielni, lub złoży deklarację o wstąpieniu w poczet członków tej spółdzielni .

Stanowisko Trybunału Konstytucyjnego 

Trybunał Konstytucyjny zajął się ta sprawą i po jej rozpatrzeniu  wydał wyrok 16 czerwca 2015 roku . W wyroku sędziowie Trybunału  jednoznacznie stwierdzili, że przepisy mówiące o dziedziczeniu udziałów po członku spółdzielni są zgodne z ustawą zasadniczą .Trybunał Konstytucyjny potwierdził prawa spadkobierców do dziedziczenia po zmarłym członku spółdzielni w całej rozciągłości – w przypadku śmieci jednego z członków spółdzielni wszystkie jego udziały przechodzą na spadkobierców i przepisy pozwalają na to by dopiero po śmieci krewnego mogli oni wstąpić do spółdzielni, spadkobiercy przejmują udziały po zmarłym, a nie tylko wartość tych udziałów. Nadto sędziowie podkreślili, że jest możliwy podział spadkowy udziałów spółdzielni i z prawa dziedziczenia mogą skorzystać wszyscy spadkobiercy zmarłego członka spółdzielni, a nie tylko jedna osoba.

Generalnie podtrzymany został warunek bycia członkiem spółdzielni, ale sąd inaczej to zinterpretował, dopuszczając dziedziczenie na zasadach ogólnych przez przejęcie udziałów zmarłego spółdzielcy. Oto cześć uzasadnienia wyroku dotycząca tej właśnie sprawy -

„ Warunek członkostwa w spółdzielni jest racjonalny i konieczny, bo udział w spółdzielni może przysługiwać tylko członkowi spółdzielni i udział ten bez członkostwa traci rację bytu”.

W tym samym wyroku Trybunału Konstytucyjnego  z 16 czerwca br  posłowie zaskarżali też przepisy dotyczące procesu przekształcania spółdzielni w spółki prawa handlowego i w tej sprawie sędziowie większość  zaskarżonych przepisów ( zaskarżano de facto całą ustawę forsowaną przez rządząca koalicję dotycząca tego zagadnienia, czyli przekształcania spółdzielni w spółki prawa handlowego ). Sędziowie Trybunału uznali za niekonstytucyjne przepisy ustawy dotyczące przekształcenia spółdzielnię w spółkę prawa handlowego. Nie chodzi o to, że takie przekształcenie jest niemożliwe, ważne by nie było ono obligatoryjne, a tak właśnie przewidywała zaskarżona ustawa. Trybunał zwrócił tez uwagę na pozycję wszystkich członków spółdzielni, przepisy dotyczące przekształcenia spółdzielni w spółkę powinny według opinii sędziów Trybunału w równy sposób dotyczyć wszystkich członków spółdzielni i wszystkim zapewniać jednakową ochronę.

 

25 sierpnia 2015