Rozprawa karna a media

Czy obecność mediów na rozprawie karnej jest dozwolona? Rozprawę karną uznaje się wszak za taki proces, który musi być jawny – a więc nie można czynić z jego przebiegu żadnej tajemnicy społecznej. Taki zapis ma powodować, iż wszystkie rozprawy będą prowadzone zgodnie z przepisami, a ich wynik również będzie zgodny z obowiązującym prawem. Gdyby czynić z nich tajemnicę, proces mógłby nie zostać przeprowadzony prawidłowo – a przede wszystkim niektórzy mogliby podważać prawidłowość podobnego procesu. Istotne jest także, aby każdy obywatel posiadał równe prawo do informacji. Czy zatem każdy może wejść na rozprawę karną? Czy media mają wolny wstęp na tego typu procesy?

CZY MEDIA MAJĄ WOLNY WSTĘP NA ROZPRAWĘ KARNĄ?

Rozprawy karne muszą być procesami jawnymi, aby wszyscy mieli pewność, że przebiegają zgodnie z prawem. Na sali rozpraw mogą jednak przebywać jedynie osoby, które ukończyły 18 lat i nie posiadają przy sobie broni, ani innego sprzętu, który można by uznać za niebezpieczny. Już to wprowadza pewne ograniczenie co do osób, które się na owej sali znajdą. Jeśli zatem chodzi o przedstawicieli mediów – tych poważnych mediów, a nie szkolnych gazetek, prowadzonych przez nieletnich – sprawa jest prosta. Mogą oni wejść na salę rozpraw, aby prowadzić notatki. Sprawa jednak przedstawia się inaczej, jeśli chodzi o dziennikarzy telewizyjnych, czy internetowych, którzy chcieliby zarejestrować taką rozprawę. Mogą oni, oczywiście, uczestniczyć w rozprawie, aby prowadzić notatki, jednak czasem sąd może odmówić im rejestracji przebiegu rozprawy. Jeśli nie doszło do takiego ograniczenia, rejestracja może przebiegać bez zakłóceń (ważne jest jedynie, aby nie doszło do przemiany procesu w spektakl telewizyjny, zatem wszystko musi być kręcone w taki sposób, aby nie przeszkadzać w normalnym prowadzeniu postępowania), ale jeśli sąd uznał, że proces lub jego uczestnicy (na przykład świadkowie) mogliby na tym ucierpieć, dziennikarzom pozostaje tylko notes i długopis. Reporterzy powinni też pamiętać, że nawet jeśli uzyskają zgodę na relacjonowanie procesu i nakręcą świetny materiał z rozprawy, dane osobowe oraz wizerunek członków owego procesu (na przykład świadków w sprawie) nadal są prawnie chronione. Jedynie oni sami mogą wyrazić zgodę na ich upublicznienie. Zatem wydanie zgody na rejestrację procesu nie oznacza, że można ujawnić wszystkie dane i informacje z rozprawy.

KIEDY SĄD MOŻE ODMÓWIĆ MEDIOM WSTĘPU NA ROZPRAWĘ?

Czy jest jakaś sytuacja, gdy rozprawa może zostać utajniona, a media nie będą miały wolnego wstępu na proces? Tak, istnieją takie wyjątki. Dzieje się to w sytuacjach, które zostały w wyraźny sposób określone w ustawie. O jakie sytuacje chodzi? Wyobraźmy sobie na przykład, że prokurator składa wniosek o umorzenie postępowania z powodu niepoczytalności sprawcy i zastosowanie wobec niego środka zabezpieczającego. Może to być powodem do ograniczenia jawności rozprawy.

12 czerwca 2020